سیستم تعلیق بخشی از زیر بندی خودرو است که از انتقال ارتعاشات و تکان های ناشی از حرکت خودرو در جاهای نا هموار به بدنه و سرنشینان خودرو جلوگیری می کند. سیستم تعلیق به مجموع ستون ها، کمک فنر ها، چرخ ها و اتصالات چرخ ها می گویند که دو وظیفه ی اصلی بر عهده دارد:
- دریافت نیروی وارد بر خودرو ناشی از ارتعاشات و نوسان هایی از جرکت در سطوح مختلف
- بهبود عملکرد چرخ ها و ایجاد اصطلاک مناسب در لاستیک و در نتیجه کنترل راحت تر خودرو
در ادامه این مقاله به بررسی بیشتر سیستم تعلیق آفرود و انواع سیستم های تعلیق آفرود خواهیم پرداخت.
اجزای تشکیل دهنده سیستم تعلیق
سیستم تعلیق خود به تنهای یک دستگاه یا یک قطعه نیست بلکه از چندین قطعه ساخته شده است که در این قسمت از مقاله به معرفی اجزای تشکیل دهنده سیستم تعلیق خواهیم پرداخت.
- رینگ
- لاستیک
- فنرها : اصلی ترین قسمت سیستم تعلیق در خودرو فنر ها هستند که بسته به نوع سیستم تعلیق در خودرو های متفاوت است. از انواع فنر های مورد کاربرد در خودرو های آفرود می توان به فنز تخت، فنر لول و فنر پیچشی اشاره کرد.
- دمپر یا کمک فنر : از دیگر اجزای مهم سیستم تعلیق خودرو های می توان به کمک فنر های آن اشاره کرد که وظیفه جذب ضربات ناشی از حرکت در مسیر های نا هموار را دارد.
- میل تعادل یا میل موجگیر
- میل رابط: رابط بین سیستم تعلیق با چرخ ها به وسیله یک میل رابط حفظ می شود.
- سیبک: سیبک وظیفه اتصال سیستم تعلیق به بدنه ی خودرو را به صورت محکم را بر عهده دارد. این قطعه یک گوی فلزی دسته دار است که درون محفظه ی فولادی قرار گرفته است که دور آن به لاستیک پوشانده شده است و در داخل آن گردش می کند
- بوش: بوش نیز قطعه ای است که مانند سیبک وظیفه اتصال قطعات مختلف را در سیستم تعلیق بر عهده دارد با این تفاوت که قطعاتی که به وسیله ی بوش به یکدیگر وصل شده اند فقط در یک جهت می توانند حرکت کنند.
- طبق: طبق قطعه ی بسیار مستحکمی است که شاسی را به سیستم تعلیق وصل کرده است.
انواع سیستم تعلیق برای آفرود
هر خودرو به صورت جداگانه دارای دو سیستم تعلیق در عقب و جلوی آن است و در زمان بیان خصوصیات فنی خودرو، سیستم تعلیق آن به صورت جداگانه نام برده می شود. به صورت خلاصه سیستم های تعلیق عقب یا سیستم تعلیق جلو به صورت جدا گانه کار می کنند و با توجه به نوع خودرو و وزن آن می توان از سیستم تعلیق های مختلفی استفاده کرد. در این قسمت از مقاله به بررسی انواع سیستم تعلیق های مناسب برای خودرو های آفرود خواهیم پرداخت.
سیستم تعلیق دو جناغی
سیستم های تعلیق دو جناغی (Double wishbone) در حالت کلی از سیستم تعلیق های مستقل برای جلو بندی خودرو ها هستند که به دلیل شباهت بازو های این سیستم تعلیق به استخوان جناغ، به عنوان سیستم های تعلیق جناغی شناخته می شوند. در این سیستم ها دو عدد از بازو ها در شکل A تشکیل شده و هر کدام توسط یک رابط بوشی از بالا و پایین به سگ دست چرخ و تایر متصل شده اند.
در قسمت پایین این نوع از سیستم ها، بازو های پایینی هر کدام توسط یک رابط بوشی به شاسی متصل شده اند و کمک نیز روی این جناغ های پایین نصب شده است. سیستم های تعلیق دو جناغی در حالت کلی از معروف ترین سیستم ها در محور جلوی خودرو ها است که عملکردی متفاوت تر از سایر سیستم های تعلیق را دارد.
ساخت و تولید سیستم تعلیق دو جناغی
سیستم های تعلیق دو جناغی، سیستمی هایی طراحی و تولید شده توسط سیتروئن یک خودروساز فرانسوی است که از سال های 1934، مدل های Rosalie و Traction Avant آن بسیار مورد توجه و استفاده قرار گرفته می شود. این سیستم های تعلیق دو جناغی قبل از سیستم های مک فرسون در بازار عرضه شده اند و ارتباطی با یکدیگر حاصل نمی کنند.
مزایا و معایب استفاده از سیستم تعلیق دو جناغی
این سیستم های دو جناغی از لحاظ طراحی و دینامیکی بسیار قوی بوده و دست خودروساز را برای تنظیم کردن این قطعه از خودرو باز می گذارد. در سیستم های تعلیق دو جناغی حرکات در چرخ ها بسیار بهینه تر بوده و هندلینگ و کاربردی بسیار بالایی را در خودرو به نمایان می گذارد.
نحوه عملکرد سیستم تعلیق دو جناغی
در سیستم های دو جناغی تمامی پارامتر ها از قبیل کستر، کمبر، ارتفاع، چرخ و زاویه دهانه به دلیل شکل هندسی استاندارد و خاص آن قابل کنترل بوده و تعلیق جناغ بالایی طول کمتری از جناغ پایینی دارد. این عامل در این سیستم های تعلیق دو جنایی سبب مثبت و منفی شدن کمبر چرخ داخل و خارج در زمان پیچیدن خودرو می شود.
سیستم تعلیق طبق دار دوبل
مهندسی این نوع از سیستم تعلیق ها به گونه ای است که دارای دو طبق است که یکی از بخش زیرین و دیگری در بخش بالایی قرار می گیرد و بین این دو طبق یک فنز مار پیچی قرار می کرد که باعث فرمان پذیر تر شدن خودرو و پایداری بیشتر آن می شود در پیچ ها باعث عملکرد بهتر و نرم تر خودرو می شود.
سیستم تعلیق مولتی لینک
سیستم تعلیق مولتی لینک با نام اختصاری (Multi Link) سیستم هایی برگرفته و طراحی شده از سیستم دابل ویشبون (Double Wishbone) هستند که به صورت چند میله ای یا چند اتصاله تولید می شوند. این سیستم های مولتی لینک از دسته تعلیق های مستقل بوده و وزن کمتر، اشغال فضای کم و قابلیت تنظیم از مهم ترین ویژگی های سیستم تعلیق مولتی لینک است.
ساخت و تولید سیستم تعلیق مولتی لینک
سیستم تعلیق مولتی لینک برای نخستین بار روی مرسدس بنز C111 در دهه 60 میلادی معرفی شد که فراگیری و توزیع آن در بازار به دهه 80 میلادی ختم پیدا کرد. این سیستم ها از کامل ترین و پیچیده ترین سیستم های تعلیق هستند که با نسل اول خودرو های بنز C-Class با مدل اتاق W210 شروع به تولید شد.
مزایا و معایب استفاده از سیستم تعلیق مولتی لینک
استفاده از سیستم تعلیق مولتی لینک در خودرو ها سبب تناسب و هماهنگی آسان تر هندلینگ ها می شود که به دلیل خشک بودن سواری، راحتی سرنشینان کمتر به حساب می آمد. در این نوع از سیستم های تعلیق مولتی لینک انعطاف پذیری بسیار بالا بوده و برای خودرو های آفرودی بسیار مناسب است.
نحوه عملکرد سیستم تعلیق مولتی لینک
این سیستم تعلیق مولتی لینک هم برای جلو هم برای عقب خودرو ها مورد استفاده قرار گرفته می شود که از چند میله عرضی و عمودی در اتصالات تعلیق تشکیل می شود. تعداد این میله ها از 3 عدد شروع شده و تا 5 عدد مورد استفاده قرار می گیرد که هر کدام از این میله ها با بوش یا مفصل های کروی پوشیده شده اند.
سیستم تعلیق بازویی
سیستم تعلیق بازویی که با نام های مختلفی از قبیل بازوی نگهدارنده، اهرم دو شاخه ساده ای و خم شونده نیز شناخته می شوند، از دو اهرم شاخه ای تشکیل شده اند که انتهای خروجی این شاخه ها یاقان بندی شده است. از داخل شاخه های اهرم نیز پلوس عبور کرده و ورودی شاخه ها عمود بر محور طولی در دو نقطه از شاسی یاقان بندی می شوند.
ساخت و تولید سیستم تعلیق بازویی
در سیستم های تعلیق بازویی دو نوع دو شاخه ساده و دو شاخه خم شونده مورد استفاده قرار گرفته می شود که با ترکیب فنر های تخت و ترکیبی تشکیل و تولید می شوند.
مزایا و معایب استفاده از سیستم بازویی
استفاده از سیستم بازویی در خودرو ها به دلیل ابعاد کوچه این قطعه بسیار به جا بوده و برای خودرو های آفرودی نیز کاربردی مناسب به بار می آورد. این سیستم ها نخستین بار از سال 1952 میلادی در بازار های جهان عرضه می شوند که بیشترین آمار مصرف تعلیق سیستم به این دسته از سیستم ها اکتفا می کند.
نحوه عملکرد سیستم تعلیق بازویی
در این سیستم های تعلیق شاخه ای ساده، هر کدام یک از چرخ های خودرو از طریق بازو و به وسیله چند فنر لول به شاسی جلوبندی شده در بدنه خودرو متصل می شوند. همچنین در این سیستم های نگهدارنده بازو، از اکسل های چرخشی شناخته شده در ساختار سیستم های تعلیق مستقل به کار برده می شود که سبب تماس موثر چرخ با اصطکاک زمین می شود.
سیستم تعلیق مک فرسون
سیستم تعلیق مک فرسون یکی از بهترین و مناسب ترین نوع سیستم تعلیق برای خودرو های آفرود است که چرخ ها از زیر توسط یک طبق به شاسی خودرو متصل شده است و به کمک فنز، وزن بدنه خودرو توسط چرخ ها تحمل می شود. علاوه بر مهندسی بسیار خوب این خودرو، قیمت پایین تری نسب به دیگر سیستم تعلیق ها دارد و هزینه ی تعمیر و نگهداری آن بسیار کم هزینه است. البته این نکته را نیز بگوییم که به دلیل اتصال سیستم تعلیق به وسیله فنر به بدنه خودرو، ضرباتی در مسیر های ناهموار به بدنه ی خودرو وارد می شود.
سیستم تعلیق محور نگهدارنده
سیستم های تعلیق محور نگهدارنده از دو اهرم طولی در انواع برند ها تشکیل شده اند که به این دلیل به این دلیل این سیستم ها به اهرم دو شاخه ای معروف شده اند. این اهرم ها در جلوبندی خودرو، از طرف ورودی به مرکز چرخ و از قسمت پایین ورودی به شاسی خودرو متصل شده اند.
مزایا و معایب استفاده از سیستم تعلیق محور نگهدارنده
استفاده از سیستم تعلیق محور نگهدارنده در خودرو ها مخصوصا در خودرو های آفرودی از سرنشینان در برابر ضربه های جاده ای محافظت کرده و یک سواری راحت را به ارمغان می آورد. همچنین این سیستم های تعلیق ارتفاع لازم را برای ساختار بدنه فراهم کرده و تمامی واکنش های ترمز و گشتاور را تحمل می کند.
نحوه عملکرد سیستم تعلیق محور نگهدارنده
در این سیستم تعلیق محور نگهدارنده از دو فنر برقی طولی یا فنر عرضی استفاده می شود که قاب را از انتهای فنر به به محور خودرو متصل می کند. در سیستم تعلیق محور نگهدارنده شیب بدنه با طراحی مناسب و استاندارد صورت گرفته و اتصال فنر ها را به حداقل ممکن می رساند.
سیستم تعلیق مستقل
در این نوع از سیستم تعلیق هر چرخ به طور جداگانه به صورت مستقل نوسان می کنند و این نوسانات بر روی چرخ های دیگر هیچ تاثیری نمی گذارد. بنابراین زمانی که به یک چرخ ضربه وارد می شود، فقط آن چرخ به ارتعاش در می آید و بر چرخ دیگر هیچ نیرویی وارد نمی شود. سیستم های تعلیق مستقل به دلیل این که تاثیری بر روی چرخ های دیگر وارد نمی کند از سیستم های تعلیق ثابت بسیار نرم تر هستند.
کلام آخر
پیشتر به بررسی انواع سیستم تعلیق برای خودرو های آفرود و اجزای تشکیل دهنده سیستم تعلیق خودرو ها پرداختیم. اگر شما هم به دنبال خرید سیستم های تعلیق مختلف برای خودروی خود هستید می توانید با مشاوران ما در دودف تماس گرفته و مشاوره رایگان دریافت کنید.